O CASTRO DE PEREIROLAS EN CELA
As palabras polas cales son indicados e coñecidos os
lugares e partes do territorio, constitúen un aspecto clave para o grupo social
que utiliza estes espazos. Tanto polo papel diferenciador que xoga cada unha
delas a respecto das outras como pola información histórica, lingüística,
sociolóxica etc, que levan asociada e son quen de transmitir ás persoas que
reciben a mensaxe.
A chamada agra de
Pereirolas ocupa unha vasta chaira situada entre os lugares de Ver, as
Hortas e Quintián, todos eles no circundo da parroquia de Cela. O citado
enclave amosa unha marcada elevación topográfica a respecto do río Miño que
chega dende Taboi, pola banda do nor-leste, para continuar camiño de
Bicoaguillón e a Trabanca. Este outeiro estratéxico fora elixido para a construción
dun asentamento do cal se ten esvaecido seu rastro físico na superficie, mais
fican conservados diversos elementos no eido da toponimia que confirman a
existencia e relevancia deste poboado propio da cultura castrexa.
De tal forma, se revisamos os nomes das parcelas situadas
na mencionada agra atopamos diferentes topónimos que confirman a súa presenza. Leira/o
dos castros, os castros, o castro, agra/o do castro, campón dos
castros, as croas, e leira das croas son algúns destes
chamadeiros actuais aos cales hai que sumar o de madorra dos castros que figura na catalogación da Xunta.
O 10 de marzo de 1753 os
veciños de Cela responderon ao interrogatorio
do coñecido Catastro de Ensenada. No citado documento a freguesía aparece
dividida en dúas partes: Couto da Trabanca e resto da parroquia. Ambos
territorios figuran separados por unha liña que comeza nas pías do caneiro vello de Ramil, dende aquí vai até o marco de Quintián, deste ao Castro
de Pereirolas, continúa ao marco
das Hortas e, por fin, remata no Porto do Barco.
Os datos observados fan pensar que, polas datas que
falamos, os veciños da parroquia de Cela asociaban claramente o antigo
asentamento castrexo ao topónimo referido. Emprazamento que, con seguridade,
conservaría daquela os restos da súa estrutura en mellores condicións cas
presentes.
De tal forma, se revisamos os nomes das parcelas situadas
na mencionada agra atopamos diferentes topónimos que confirman a súa presenza. Leira/o
dos castros, os castros, o castro, agra/o do castro, campón dos
castros, as croas, e leira das croas son algúns destes
chamadeiros actuais aos cales hai que sumar o de madorra dos castros que figura na catalogación da Xunta.
O 10 de marzo de 1753 os veciños
de Cela responderon ao interrogatorio
do coñecido Catastro de Ensenada. No citado documento a freguesía aparece
dividida en dúas partes: Couto da Trabanca e resto da parroquia. Ambos
territorios figuran separados por unha liña que comeza nas pías do caneiro vello de Ramil, dende aquí vai até o marco de Quintián, deste ao Castro
de Pereirolas, continúa ao marco
das Hortas e, por fin, remata no Porto do Barco.
